Του κ. Ιωάννη Ρόβη, Μέντορα Έγκαιρη Προειδοποίηση Επιχειρήσεων
Σήμερα ο «Ψηφιακός Μετασχηματισμός» είναι ένα θέμα το οποίο απασχολεί εταιρείες αλλά και τις κυβερνήσεις. Η εξέλιξη της ψηφιακής τεχνολογίας έχει επιπτώσεις και φέρνει οικονομικές και κοινωνικές αλλαγές τις οποίες σήμερα είναι δύσκολο να προβλέψουμε. Το επιχειρηματικό περιβάλλον είναι ευμετάβλητο και χαρακτηρίζεται από ασάφεια, περιπλοκότητα και αβεβαιότητα.
Όσον αφορά τις επιχειρήσεις και ειδικότερα τις μικρομεσαίες εταιρείες το ερώτημα που τίθεται είναι αν αυτό που σήμερα αποκαλούμε «ψηφιακός μετασχηματισμός» είναι η παραδοσιακή μηχανοργάνωση με διαφορετική, πιο «πιασάρικη» ονοματολογία;
Η λέξη κλειδί είναι «μετασχηματισμός» και είναι η απάντηση στις προκλήσεις του επιχειρηματικού περιβάλλοντος
Η πορεία προς τον ψηφιακό μετασχηματισμό ακολουθεί τρία στάδια:
Digitization – Ψηφιοποίηση
Digitalization – Ψηφιακοποίηση*
Digital Transformation – Ψηφιακός Μετασχηματισμός
Digitization – ψηφιοποίηση είναι η μετατροπή του φυσικού σε ψηφιακή μορφή. Παραδείγματα είναι τα κείμενα (π.χ. με Word), τα Φύλλα Εργασίας (excel), τα τιμολόγια που εκδίδουν τα εμπορικά λογισμικά κ.α.
Digitalization – Ψηφιακοποίηση είναι η μετάπτωση των εταιρικών ροών, διεργασιών, λειτουργιών και διαδικασιών σε ψηφιακή μορφή με ένα λογισμικό όπως ERP, CRM, WMS, SFA κ.α.
Η ψηφιακοποίηση των εταιρειών αυξάνει την αποδοτικότητα των εταιρειών, μειώνει το κόστος και τα λάθη λειτουργίας, αυξάνει την ταχύτητα εκτέλεσης αυτών. Το αποτέλεσμα της ψηφιακοποίησης είναι η αποτελεσματική διοίκηση μέσω του “Data Driven Management” δηλαδή της διοίκησης βασισμένης σε ανάλυση και διασταύρωση στοιχείων.
Η ψηφιακοποίηση δεν είναι μία απλή ψηφιοποίηση των χειρωνακτικών λειτουργιών αλλά για να έχει τα αποτελέσματα που αναμένουμε πρέπει να προηγηθεί μία μελέτη αναδιοργάνωσης. Όπως όταν οι μεταφορές από οδικές έγιναν και εναέριες, τα αεροπλάνα δεν ακολούθησαν την εθνική οδό έτσι και η ψηφιακοποίηση χρειάζεται νέα προσέγγιση στον τρόπο λειτουργίας.
Ο «Ψηφιακός Μετασχηματισμός» σημαίνει η αλλαγή του ανταγωνιστικού περιβάλλοντος με καταλύτη την τεχνολογία και την αντίστοιχη προσαρμογή της εταιρείας για την ανάπτυξη ή «επιβίωσή» της. Στον μετασχηματισμό διαμορφώνεται ένα νέο ανταγωνιστικό τοπίο με διαφοροποίηση των ανταγωνιστών, των πελατών, των όρων ανταγωνισμού και φυσικά των απειλών και των ευκαιριών.
Ενώ στην ψηφιακοποίηση δεν αλλάζει το περιβάλλον αλλά εσωτερικά ο τρόπος λειτουργίας, π.χ. όπως όταν από χειροκίνητη συσκευασία επενδύουμε σε μία αυτόματη συσκευαστική μηχανή, στον ψηφιακό μετασχηματισμό αλλάζει το μοντέλο του επιχειρείν. Ο Ψηφιακός Μετασχηματισμός σημαίνει αλλαγή του ανταγωνιστικού τοπίου και θα επηρεάσει τον τρόπο που οι εταιρείες δημιουργούν αξία, συλλέγουν έσοδα, συναλλάσσονται και λειτουργούν μεταξύ τους, με τους πελάτες τους και με το δημόσιο.
Μας είναι σε όλους γνωστά πια τα ακρωνύμια 5G, BI, AI, IoT, DLT ή Blockchain και οι νέες εταιρείες Uber, AirBnb, Lyft, Beat, Deliveras κ.α. Αυτές οι τεχνολογίες και εταιρείες σαν αυτές τροποποίησαν την Αλυσίδα Αξίας – Value Chain και θα πρέπει να επαναπροσδιοριστεί η θέση και η ανταγωνιστική τοποθέτηση κάθε εταιρείας μέσα σε αυτήν. Η νέα αυτή μορφή οικονομίας ονομάζεται platform based economy, και δεν διαχειρίζεται πάγια περιουσιακά στοιχεία αλλά κερδίζει χρήματα μέσα από τα Δεδομένα (DATA). Όπως έγραψε και ο Economist τα Δεδομένα είναι το νέο πετρέλαιο.
Να δούμε πρώτα τι δεν είναι ψηφιακός μετασχηματισμός: η νέα έκδοση του λογισμικού που αξιοποιεί τις νέες τεχνολογίες, ένα νέο ERP, η μεταφορά των υποδομών server στο «σύννεφο» (ονομαζόμενο Infrastructure as a Service – IaaS ή Co-location και είναι σαν να μεταφέρουμε σε 3PL την αποθήκευση και διανομή των προϊόντων μας) κ.α δεν αποτελούν ψηφιακό μετασχηματισμό.
Παραδείγματα μετασχηματισμού είναι: η αλλαγή του μοντέλου από πώληση αδειών χρήσης λογισμικού, σε SaaS – Software as a Service, δηλαδή η ενοικίαση της χρήσης του λογισμικού, οι εφαρμογές όπως e-food, Beat, Booking, TripAdvisor κ.α. Ποιος μεγαλύτερος από 50 ετών θα φανταζόταν ότι με μία συσκευή (κινητό) θα έκανε κράτηση πτήσεις, check-in και έλεγχο επιβατών χωρίς να παρεμβαίνει άλλος.
Μετασχηματισμός σημαίνει αλλαγή μοντέλου, διαφορετική ροή εσόδων (revenue stream), τρόπου προσέγγισης πελατών και παράδοσης προϊόντων και υπηρεσιών. Είναι μία αναγκαιότητα για κάθε επιχείρηση που θέλει να συνεχίσει να δραστηριοποιείται και να μην εξαφανιστεί. Φυσικά από βιομηχανία σε βιομηχανία και από αγορά σε αγορά οι αλλαγές θα έρθουν με διαφορετικό ρυθμό και τρόπο. Το «Timing» παίζει πάντα κάποιο ρόλο στην επιτυχία ή στην αποτυχία του πρώτου.
Ο Ψηφιακός Μετασχηματισμός είναι αναγκαία πορεία κάθε επιχείρησης για να μπορέσει να παραμείνει ανταγωνιστική. Η αγορά ανοίγει και δημιουργούνται νέες εταιρείες οι οποίες αξιοποιούν τις δυνατότητες που προσφέρει η νέα τεχνολογία. Κάθε εταιρεία, ειδικότερα οι μικρές και μικρομεσαίες, μπορούν να αποκτήσουν ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα είτε με:
- χαμηλό κόστος παρ’ όλο το μικρό τους μέγεθος
- πρόσβαση σε νέες αγορές
Η πορεία προς τον Ψηφιακό Μετασχηματισμό δεν αφορά την τεχνολογία αλλά το επιχειρείν, Digital Transformation is about Business Transformation. Η επένδυση στην ψηφιακοποίηση και στον ψηφιακό
μετασχηματισμό πρέπει να έχει ξεκάθαρα οφέλη και αναμενόμενο ROI – Return on Investment πριν υλοποιηθεί.
Προϋποθέτει όμως:
- ξεκάθαρη εταιρική στρατηγική η οποία να βασίζεται στο ανταγωνιστικό τοπίο όπως αυτό διαμορφώνεται και στην τοποθέτηση της εταιρείας στην αγορά που εξυπηρετεί,
- Σωστό σχεδιασμό αναγκών, εργαλείων και πόρων
- Προετοιμασία της οργάνωσης στις αλλαγές και
- Υλοποίηση των φάσεων υλοποίησης με την σωστή προτεραιότητα.
Οι συνέπειες μίας «πρόχειρης» χωρίς μελέτη υλοποίησης μπορεί να επηρεάσει την βιωσιμότητα κάθε επιχείρησης.
*η μετάφραση του όρου Digitalization σε Ψηφιακοποίηση είναι του συντάκτη του άρθρου.
Ο κ. Ιωάννης Ρόβης, είναι Μέντορας Έγκαιρης Προειδοποίησης Επιχειρήσεων και Διευθύνων Σύμβουλος της Vellum, εταιρείας επιχειρηματικών συμβούλων ψηφιακού μετασχηματισμού.
Δραστηριοποιείται με διάφορους ρόλους και από ποικίλες θέσεις πάνω από 30 χρόνια.
Είναι Ηλεκτρολόγος Μηχανικός του Πολυτεχνείου Ζυρίχης (ETH – Swiss Federal Institute of Technology) και κάτοχος MBA από το IMD (πρώην IMEDE) Λωζάννης.
Ως επιχειρηματικός σύμβουλος συμμετείχε σε πολλά έργα οργανωτικού και λειτουργικού μετασχηματισμού μέσω εφαρμογής ψηφιακών συστημάτων σε βιομηχανικές και εμπορικές εταιρείες στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.
