Υπάρχουν – ευτυχώς – αρκετοί επιχειρηματίες, που γνωρίζουν πως να οργανώνουν τη δουλειά τους αποτελεσματικά. Οι περισσότεροι όμως, δεν έχουν ποτέ διδαχτεί (είτε στο πλαίσιο μιας εκπαίδευσης ή έστω από ένα «παλιότερο» και «έμπειρο») πως να σχεδιάζουν τη μελλοντική ανάπτυξη ή πως να διαχειρίζονται δύσκολες και απρόβλεπτες συνθήκες.

Το πρόβλημα εμφανίζεται πιο «ακίνδυνο» στην περίπτωση όπου η επιχείρηση δεν αναπτύσσεται μεν αλλά επιβιώνει δε. Όμως όταν οι πωλήσεις αρχίζουν να μειώνονται και τα κέρδη να μετατρέπονται σε ζημιές, τότε σε ποιους απευθύνεται ο επιχειρηματίας;

Τις πιο πολλές φορές σε κανέναν! Συνήθως βαυκαλίζεται με την ιδέα ότι το πρόβλημα είναι τυχαίο και πρόσκαιρο. Δυσκολεύεται να παραδεχτεί ότι φέρει ο ίδιος ευθύνη για την άσχημη κατάσταση και ρίχνει την ευθύνη σε όλους τους άλλους – κυρίως τράπεζες και κράτος. Νιώθει ότι μόνο εκείνος μπορεί να δώσει λύση στα προβλήματα του ή- στην πραγματικότητα φοβάται να κοινοποιήσει τη δυσκολία του για να μην μαθευτεί στην αγορά ή θεωρεί υποτιμητικό να ζητήσει βοήθεια.

Κάποιες φορές, το συζητά με το λογιστή του, αφού είναι εκείνος που παρακολουθεί τα οικονομικά δεδομένα. Αυτός όμως, στην καλύτερη περίπτωση να του προτείνει τρόπους μείωσης των φορολογικών ή ασφαλιστικών βαρών. Και επειδή αυτό γίνεται συνήθως με απαξίωση της λογιστικής αποτύπωσης των δεδομένων, ο επιχειρηματίας δυσκολεύεται περισσότερο να αντιληφθεί την υπάρχουσα κατάσταση.

Όταν δυσκολέψουν τα πράγματα και φτάσει στα χέρια του μια αγωγή ή μια απειλητική επιστολή από την εφορία, τον ασφαλιστικό φορέα ή την τράπεζα, τότε απευθύνεται και σε έναν ακόμη εξωτερικό συνεργάτη, στο δικηγόρο του, για να ζητήσει αναβολή.

Όμως σχεδόν ποτέ δεν αναζητά τη βοήθεια από κάποιο που θα μπορούσε πραγματικά να τον βοηθήσει να πάρει τις σωστές αποφάσεις: έναν ειδικό επιχειρηματικών λύσεων. Ο Σύμβουλος είναι κάτι πολύ εξωτικό για αυτόν.

Στην Ελλάδα, πολύ περισσότερο από άλλες χώρες, ο μικρός επιχειρηματίας σε σχέση με την υποστήριξη του, νιώθει πως δεν τη χρειάζεται όταν τα οικονομικά του πάνε καλά και δεν έχει να την πληρώσει, όταν τα πράγματα δυσκολεύουν! Μικρή εξαίρεση αποτελούν τα δυο άκρα: οι νέοι (και σπουδαγμένοι) και οι πιο έμπειροι και εξωστρεφείς επιχειρηματίες.

Για την κατάσταση αυτή, σίγουρα ευθύνη φέρουν και οι ίδιοι οι «σύμβουλοι», που ως άλλοι κρατικοδίαιτοι, εξειδικεύονται περιοριστικά στο να υποστηρίζουν επιχειρήσεις να υποβάλλουν προτάσεις σε προγράμματα χρηματοδότησης, ΕΣΠΑ ή αναπτυξιακού νόμου. Δυστυχώς, τις περισσότερες φορές, οι σύμβουλοι είτε δεν έχουν πραγματική εμπειρία από τη λειτουργία μιας επιχείρησης και της αγοράς στην οποία αυτή δραστηριοποιείται ή δεν διαθέτουν την απαραίτητη τεχνογνωσία και εργαλεία για να υποστηρίξουν αποτελεσματικά έναν επιχειρηματία.

Είναι πλέον αποδεδειγμένο, ότι ένας εξωτερικός συνεργάτης γίνεται αποδεκτός από τον ιδιοκτήτη μιας μικρής επιχείρησης, μόνο όταν του εμπνέει εμπιστοσύνη και ψυχολογική ασφάλεια. Μόνο τότε «ανοίγεται» και μπορεί αφενός να μοιραστεί σημαντικές πληροφορίες, αφετέρου να ακούσει τις προτάσεις και να τις υλοποιήσει. Τέτοιοι κατάλληλα εκπαιδευμένοι σύμβουλοι, δυστυχώς ΔΕΝ υπάρχουν πολλοί.

Μια άλλη ιδιαιτερότητα της μικρής επιχείρησης είναι ότι συνήθως οι ευκαιρίες ή τα προβλήματα δεν είναι μονοσήμαντα αλλά σύνθετα και απαιτούν ολιστική ερμηνεία και διαχείριση: τα χρηματοοικονομικά με τα αδειοδοτικά, τα εργασιακά με τις πωλήσεις κλπ. Σύμβουλοι με γνώσεις και ικανότητες σε πολλούς τομείς είναι δυστυχώς ακόμη λιγότεροι.

Υπάρχει ελπίδα; Μπορούν οι ιδιοκτήτες μικρών επιχειρήσεων να βρουν μια φθηνή αλλά αποτελεσματική υπηρεσία υποστήριξης στην Ελλάδα;

Ευτυχώς, εκτός από τις λίγες και εξειδικευμένες ιδιωτικές εταιρίες, πρωτοβουλίες υποστήριξης των μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων, έχουν αναπτύξει τα τελευταία χρόνια, επιμελητήρια όπως το Επαγγελματικό και το Βιοτεχνικό της Αθήνας. Πρωτοπορώντας σε εθνικό επίπεδο, μεταφέρουν τεχνογνωσία από τον ιδιωτικό τομέα και την Ευρώπη, προσφέροντας πραγματικά ανταποδοτικές υπηρεσίες στα μέλη τους.

Δικαιολογίες λοιπόν δεν υπάρχουν: η μικρή επιχείρηση πρέπει και μπορεί να βρει το δρόμο της για ανασύνταξη ή μετασχηματισμό με τη βοήθεια των ειδικών.

* Ο Στέφανος Κομνηνός είναι Αναλυτής Αγοράς, executive partner της Exceed Consulting. Συντονίζει το Εθνικό Δίκτυο για την Έγκαιρη Προειδοποίηση του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθήνας και προσφέρει συμβουλευτικές υπηρεσίες στα μέλη του Βιοτεχνικού Επιμελητηρίου Αθήνας. skomninos@exceed.gr